W ostatnich dniach maja b.r. na rynku wydawniczym pojawiła się kolejna książka Marka Wierzbickiego. Najnowsze dzieło profesora nadzwyczajnego i kierownika Wydziału Edukacji IPN w Radomiu, nosi tytuł „ OSTATNI BUNT. Młodzieżowa opozycja polityczna u schyłku PRL 1980 - 1990. Fakty, konteksty, interpretacje". Książkę wydał Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, oddział w Lublinie i Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie , gdzie odbyła się jej promocja ( wydawnictwo ISP PAN w Warszawie ). Ta wyjątkowo ciekawa publikacja historyczna skierowana jest nie tylko dla wąskiego grona miłośników historii najnowszej, ale stanowi ważny element w uzupełnieniu edukacji młodzieży na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Książka autorstwa Marka Wierzbickiego porusza zagadnienie antykomunistycznej działalności polskiej młodzieży, prowadzonej w ramach pokojowego ruchu "Solidarności". Ukazuje także szeroki - polityczny, społeczny i kulturowy - kontekst życia młodzieży w Polsce lat osiemdziesiątych XX wieku, jak również różnorodne interpretacje zjawiska opozycyjnego zaangażowania ówczesnego młodego pokolenia, m. in. w oparciu o socjologiczne, politologiczne i antropologiczne teorie naukowe. Książka pozwala lepiej zrozumieć kwestię postaw politycznych młodzieży w okresie demontażu dyktatury komunistycznej oraz transformacji ustrojowej w Polsce lat 1988-1990. We wstępie czytamy między innymi: „ Tytuł niniejszej książki może budzić zdziwienie czytelników. Dlaczego znalazły się w nim sformułowania o buncie, i to ostatnim, w odniesieniu do politycznych postaw młodzieży? Odpowiedź jest dość oczywista. Wystąpienia młodych w tym okresie stanowiły ostatnią zorganizowaną próbę przedstawienia ich poglądów na rzeczywistość polityczną. Po 1989 r. młodzież zainteresowanie tą sferą, posłusznie wchodząc w rzeczywistość stworzoną przez dorosłych. Nawet ostatnie ( styczeń 2012 r. 0 protesty młodzieży w sprawie zatwierdzenia przez rząd RP kontrowersyjnej konwencji o ochronie praw autorskich w sieci internetowej ( ACTA ) przypominały jedynie walkę o zachowanie niezależności dla wirtualnej wolności w Internecie. Nie wypływały więc z troski o dobro wspólne i nie doprowadziły do powstania ruchu społecznego wyrażającego poglądy społeczne i polityczne młodzieży. Inaczej należy oceniać polityczne działania z lat osiemdziesiątych XX w., które - choć dotyczyły mniejszości ówczesnej populacji młodzieży - nosiły cechy walki o prawa polityczne i obywatelskie oraz kształt systemu politycznego".
W zakończeniu autor zawarł między innymi następujące stwierdzenia: „ Podsumowując, należy określić rolę młodzieżowej opozycji politycznej w ostatniej dekadzie PRL oraz jej ideową tożsamość. Nie ulega wątpliwości, że stanowiła kolejną odsłonę walki Polaków o niepodległość i zachowanie tożsamości narodowej. Była ostatnią z kilku fal młodzieżowej opozycji, jakie co kilkadziesiąt lat wkraczały na arenę dziejową, by upomnieć się o prawo Polaków do samostanowienia'.
- Osobiście polecam tą wyjątkową publikację historyczną, wszystkim miłośnikom historii, nauczycielom dla których będzie to ciekawa pomoc dydaktyczna na zajęciach fakultatywnych z historii. Warto sięgnąć po tą wyjątkową publikację, dlatego iż, wiele osób odnajdzie w tej książce swoją osobę , czy przypomni sobie własną postawę w okresie trudnych czasów historii Polski.
JACEK MALICKI
